Definicja alimentów
Alimenty są to regularne, obligatoryjne świadczenia na rzecz osób fizycznych, wypłacane przez inne osoby fizyczne. Obowiązek alimentacyjny obejmuje najczęściej rodziców, ale też krewnych, małżonków, przysposabiających, jak i powinowatych. Krewni w linii prostej, czyli rodzice, dziadkowie oraz dzieci, zobowiązani są do wzajemnej alimentacji w przypadku, jeżeli osoba uprawniona do takich świadczeń znajduje się w potrzebie.
Czy alimenty są traktowane jako dochód
W rozumieniu przepisów prawa podatkowego za przychody należy uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz otrzymane świadczenia w naturze i innych nieodpłatnych formach.
Alimenty są formą dochodu i powinny być uwzględniane w zeznaniu podatkowym, ale nie zawsze naliczany jest od nich podatek.
Zwolnienia alimentów z opodatkowania
Co do zasady otrzymane świadczenia alimentacyjne tak jak inne przychody powinny podlegać rozliczeniu PIT.
Ustawodawca przewidział jednak zwolnienia większości alimentów z opodatkowania. Art. 21 ust 1 pkt. 127 o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są alimenty płacone:
- na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia,
- na rzecz dzieci bez względu na wiek, które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- na rzecz innych osób - na podstawie wyroku sądu lub zawartej ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.
Można tu zauważyć, że w przypadku alimentów na rzecz dzieci (pkt. 1. i 2.powyżej), nie istnieje żaden górny limit wysokości alimentów, które podlegałyby zwolnieniu. Zwolnione od podatku są alimenty w każdej wysokości, nie ma też znaczenia tytuł, na podstawie którego się je wypłaca (wyrok sądowy, ugoda sądowa lub prywatna).
Opodatkowanie świadczeń alimentacyjnych
W przypadku świadczeń alimentacyjnych wypłacanych na rzecz innych osób (np. rodziców, dalszych krewnych, byłego małżonka) opodatkowaniu nie podlega cała kwota, a tylko przekraczająca limit 700 zł w wymiarze miesięcznym.
Aby można było skorzystać ze zwolnienia trzeba spełnić jeszcze wymóg, aby podstawą otrzymanego świadczenia był wyrok sądowy lub ugoda sądowa. Zwolnieniu nie podlegają świadczenia otrzymywane na podstawie prywatnych uzgodnień między stronami na rzecz innych osób niż dzieci. Powinny one zostać opodatkowane w całej wysokości.
Jeśli korzystamy ze zwolnienia, podstawę opodatkowania stanowi jedynie kwota przekraczająca 700 zł miesięcznie, czyli 8400 zł w roku. Jeśli więc otrzymane alimenty nie przekraczają tej kwoty, nie zapłacimy podatku.
W trakcie roku nie płacimy zaliczek od alimentów. Rozliczenie podatkowe dokonujemy po zakończeniu roku. Gdy kwota uzyskanych w roku podatkowym alimentów przekracza limit ustawowy, po zakończeniu roku należy zsumować faktycznie otrzymane w danym roku kwoty (zarówno bieżące, jak i zaległe). Przychód podlegający opodatkowaniu będzie stanowiła nadwyżka przekraczająca kwotę 8400 zł (12 x 700 zł miesięcznie).
Świadczenie podlegające opodatkowaniu w całości lub nadwyżkę ponad kwotę zwolnioną należy rozliczyć na właściwym formularzu ( PIT 36 lub PIT 37). Dochody z tytułu świadczeń alimentacyjnych w deklaracji są wpisywane w pozycji "inne źródła".
Alimenty a świadczenia rodzinne
Rodzice, którzy składają wniosek o świadczenie z programu Rodzina 500+ lub o inną formę pomocy społecznej bardzo często mają wątpliwości, czy alimenty są czynnikiem zwiększającym dochód. Według definicji, która jest zawarta w ustawie o świadczeniach rodzinnych, alimenty są formą dochodu. Z tego wniosek, że przy ubieganiu się o świadczenie z programu 500+, alimenty należy wliczyć do dochodu.
Świadczenie alimentów a ulga prorodzinna
Spełnianie świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka może być jedną z przesłanek do skorzystania przez rodzica z tzw. ulgi prorodzinnej. Jeżeli rodzic wypłaca alimenty na dziecko oraz dodatkowo zajmuje się dzieckiem (faktycznie sprawuje nad nim pieczę w jakieś formie, wychowuje je), to może odliczać od podatku kwoty związane z tą ulgą. Nie może jednak odliczać od podatku kwot wypłaconych alimentów.
Czy wypłacone świadczenie można odpisać od dochodu
Osoby, które płacą alimenty, nie mogą uwzględnić wypłaconych kwot w swoim zeznaniu podatkowym. Udzielone świadczenie o charakterze alimentacyjnym samo w sobie nie jest podstawą do stosowania ulg, obniżenia podatku przez odliczenie kwoty wypłaconych alimentów od dochodu, ani też podatku.
Porady dotyczące rozliczeń podatkowych pochodzą z portalu Pitax.pl. Dzięki PITax bezpłatnie i w prosty sposób rozliczysz tegorocznego PITa online.
