Co wpływa na różnice w wynikach sondaży?
Przed każdymi wyborami gazety, stacje telewizyjne i portale internetowe prześcigają się w publikowaniu sondaży, które pozwalają oszacować, kto ma największe szanse na zwycięstwo. Warto pamiętać o tym, aby dane takie czytać ze zrozumieniem, mając na względzie także zasady prostej matematyki. Dzięki temu spojrzymy na zgromadzone dane całkiem inaczej i wyciągniemy odpowiednie wnioski. Pod uwagę wziąć należy pełny obraz przeprowadzonego sondażu, a nie tylko przedstawione liczby.
Wielu z nas z pewnością zadaje sobie pytanie, jak czytać sondaże i dlaczego większość z nich różni się znacząco między sobą. Otóż na taki stan rzeczy wpływ ma kilka aspektów:
- frekwencja;
- dobrana metoda badawcza;
- forma pytań.
Jeśli chodzi o oszacowanie prawidłowej frekwencji - to trzeba zrobić rozróżnienie pomiędzy frekwencją w wyborach samorządowych, a np. wyborach parlamentarnych. W tych pierwszych zazwyczaj do urn wybiera się mniej głosujących niż do tych drugich. Przykładem takiej wpadki sondażowej było oszacowanie frekwencji w wyborach na prezydenta Radomia w 2014. Oddział TNS w Radomiu, błędnie skonstruował badanie i przewidywana frekwencja, na 6 dni przed wyborami, została ustalona na poziomie 79,6%. Natomiast w wyborach uczestniczyło...41,83% osób. Dlatego kluczowe jest czuwanie nad takimi przypadkami, gdzie dane są istotnie różne od tych “zwyczajowych”.
Kolejną ważną kwestią jest metoda badawcza, która może bazować na:
- sondażach telefonicznych (CATI);
- badaniach internetowych (CAWI);
- wywiadach bezpośrednich (F2F).
Okazuje się, że metoda CATI (sondaż telefoniczny) jest jedną z najbardziej miarodajnych metod badań politycznych w naszym kraju.
Bezpośredni wywiad może wiązać się z tym, że respondenci odpowiadają tak, jak oczekuje od nich ankieter.
Ponadto trzeba mieć na względzie trudne kontrolowanie jakości pracy ankieterów, z czym nie mamy do czynienia w trakcie rejestrowania ankiet telefonicznych.
Nie bez znaczenia jest także fakt, w jakiej formie zadawane są pytania. Powinny one zostać ułożone tak, aby pytany zyskał informacje o kandydatach, którzy ubiegają się o prezydenturę. Niekiedy firmy badawcze korzystają z podawania dodatkowych danych, np. odnośnie tego, kto popiera danego kandydata, co nie jest dobrym rozwiązaniem.
Który sondaż był najbliżej wyniku końcowego w 2019?
Wybory parlamentarne w 2019 roku także wiązały się z szeregiem sondaży, które wypływały przed oddaniem głosów. W tym przypadku dobry wynik uzyskała pracownia Ipsos, której sondaże odbiegały od rzeczywistości jedynie o 1,97 pkt proc.
Przed ciszą wyborczą sondaż Kantar także uzyskał miarodajne dane, myląc się tylko o 3,19 pkt proc.
Innym badaniem, które było bliskie wyborczemu wynikowi, jest Pollster, który pomylił się o 7,46 pkt proc.
Wybory prezydenckie 2015 - który panel badawczy był najlepszy?
Agencja badawcza TNS Polska (teraz Kantar TNS) także mógł poszczycić się stworzeniem badania w 2015 roku dotyczącego poparcia dla partii, które startowały w wyborach parlamentarnych. Wybory w tamtym okresie odbyły się 25 października, przy czym TNS Polska pomyliła się jedynie o 3,43 pkt proc. Wskazać warto, że badanie wykonano na próbie 1002 osób.
Na podium znalazł się także sondaż wykonany przez tą samą pracownię, na próbie 1000 osób w okresie 15-16.06.2010 roku. W tym przypadku badano poparcie, na jakie liczyć mogą kandydaci na prezydenta w wyborach odbywających się 21 czerwca 2010. Ostatecznie łączny błąd badawczy wynosił 4,28 pkt proc., czyli był o jeden punkt procentowy wyższy niż w badaniu z 2015.
Tak naprawdę obecnie ostateczne sondaże uzyskamy po wyborach prezydenckich, które odbędą się 28 czerwca 2020. Wtedy będzie można stwierdzić, które firmy badawcze był najbliżej prawdy i przedstawiały rzetelne informacje odnośnie sondaży wyborczych.
Podsumowując, przy czytaniu sondaży należy szczególną uwagę jaka firma dostarczyła sondaż, jaką metodę badania zastosowała oraz, jeżeli jest taka możliwość, sprawdzić w jakiej formie zostały skonstruowane pytania.
źródła:
https://sprawdzamysondaze.pl/
https://natemat.pl/blogi/maciejkowalski/89543,jak-czytac-sondaze
https://lokalnapolityka.pl/jak-czytac-sondaze/
https://wiadomosci.onet.pl/kraj/wyniki-wyborow-ktory-sondaz-najlepiej-je-przewidzial/k8s500v
https://stanpolityki.pl/najdokladniejsze-sondaze-w-polsce-w-ostatnich-10-latach-aktualizacja/
