Strączki, nasiona roślin strączkowych czy rośliny strączkowe?
Chociaż używane zamiennie, terminy "rośliny strączkowe", "nasiona roślin strączkowych" i "strączki" mają różne znaczenia. Roślina strączkowa odnosi się do każdej rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae), która obejmuje liście, łodygi i strąki. Nasiona strączkowe to jadalne części roślin z rodziny bobowatych. Do podstawowych i najbardziej popularnych roślin strączkowych zalicza się fasolę, soczewicę, ciecierzycę, soję i groch. Na przykład, strąk grochu jest rośliną strączkową, ale groch znajdujący się w strąku jest strączkiem. Cała roślina strączkowa jest często wykorzystywana w rolnictwie (jako roślina okrywowa, pasza dla zwierząt lub nawóz), podczas gdy nasiona i strąki są tym, co zazwyczaj trafia na nasze talerze. Najbardziej znana fasola w różnych postaciach (czerwona, biała, czarna, pinto, itp.) jest tylko jednym z rodzajów roślin strączkowych. Jest to bardzo dobre źródło białka, witamin, węglowodanów złożonych i błonnika.
Rośliny strączkowe a wytyczne żywieniowe
Spożycie rośliny strączkowych jest podkreślane w wytycznych żywieniowych oraz w planie żywieniowym DASH. Zaleca się ich spożycie przynajmniej 3 razy w tygodniu ze względu na ich wysoką wartość odżywczą. Są one źródłem wielu niezbędnych składników, w tym między innymi:
- Białka - profil aminokwasowy każdego strączka różni się nieco od siebie, dlatego warto włączać wiele gatunków tych roślin, aby mieć pewność, że spożyte białko w ciągu dnia będzie pełnowartościowe.
- Błonnika - zarówno rozpuszczalnego, jak i nierozpuszczalnego.
- Składniki mineralne i witaminy - kwas foliowy, żelazo, magnez, fosfor, wapń.
- Wielonienasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolowy i oleinowy
Rośliny strączkowe, a zdrowie
Rośliny strączkowe zawierają kilka składników, które spożywane jako część zbilansowanej diety bogatej, mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi różnych chorób przewlekłych, takich jak:
- Choroby sercowo-naczyniowe
- Choroby układu pokarmowego
- Cukrzyca
- Otyłość
- Nowotwory
Co z produktami wysoko przetworzonymi na bazie roślin strączkowych?
Ze względu na swoją teksturę, smak i profil odżywczy, rośliny strączkowe można znaleźć w wielu produktach w supermarkecie. Mogą one obejmować klasyczne opcje, takie jak tofu, masło orzechowe i hummus, ale rośliny strączkowe i ich składniki są również kluczowym składnikiem szerokiej gamy roślinnych alternatyw mięsnych. Ponieważ ta mieszanka produktów opiera się na różnym stopniu przetworzenia, konsumenci powinni zwracać uwagę na dodatek sodu, cukru, tłuszczów nasyconych z olejów tropikalnych lub innych dodatków. Etykieta z informacją o wartościach odżywczych oraz lista składników mogą być użytecznymi narzędziami przy podejmowaniu decyzji, kiedy włączyć przetworzoną żywność do diety.
Rośliny strączkowe dla Twojego zdrowia i dla zdrowia naszej planety
Produkcja żywności wiąże się z ogromnym zapotrzebowaniem na nasze zasoby naturalne, ponieważ rolnictwo jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do zmian klimatycznych, wylesiania, wymierania gatunków oraz wyczerpywania i zanieczyszczania słodkiej wody. Jednak oprócz zróżnicowanego wpływu na ludzkie zdrowie, różne rodzaje żywności mają również różny wpływ na środowisko. Ogólnie rzecz biorąc, produkcja żywności pochodzenia roślinnego wiąże się z niższą emisją gazów cieplarnianych oraz zużyciem mniejszej ilości ziemi i wody niż produkcja żywności pochodzenia zwierzęcego. Rośliny strączkowe mogą odegrać kluczową rolę w przejściu na zdrową dietę opartą na zrównoważonych systemach żywnościowych, szczególnie w sytuacji, gdy globalna populacja ma osiągnąć 10 miliardów do 2050 roku.
To warto wiedzieć o strączkach
Rośliny strączkowe mają szereg cech, które sprawiają, że są stosunkowo zrównoważoną uprawą. Na przykład, rośliny strączkowe emitują do 7 razy mniej gazów cieplarnianych na daną powierzchnię w porównaniu z innymi uprawami i mogą wychwytywać węgiel w glebie. Mogą one również wytwarzać własny azot z atmosfery, ograniczając w ten sposób stosowanie nawozów azotowych. Po zbiorach pozostawiają w glebie bogate w azot resztki, co jest korzystne dla następnej rośliny uprawianej na ich miejsce.